1. Bệnh đường hô hấp do VIRUS hMPV là gì?

Virus human metapneumovirus (hMΡV) được phát hiện vào năm 2001 bởi các nhà khoa học người Hà Lan, tuy nhiên chúng đã gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trong ít nhất 60 năm với sự phân bố trên toàn thế giới. Đây là loại virus gây nhiễm trùng hô hấp cấp tính, có khả năng lây lan nhanh, xảy ra chủ yếu vào mùa đông xuân.

Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, chủ yếu do tiếp xúc trực tiếp hoặc tiếp xúc gần với dịch tiết, giọt bắn chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi…

2. Biểu hiện lâm sàng của bệnh là gì?

hMPV thường gây ra các nhiễm trùng đường hô hấp trên với mức độ nhẹ, và tự giới hạn, bao gồm viêm mũi họng và viêm thanh quản. Các trường hợp nặng liên quan đến đường hô hấp dưới, các biểu hiện lâm sàng bao gồm từ viêm tiểu phế quản, khởi phát cơn hen cấp hay viêm phổi nặng, hội chứng suy hô hấp cấp tính.

Tần suất xuất hiện các triệu chứng thường gặp như sau: Ho (68- 90%), Chảy mũi (44- 77%), sốt (52- 86%), khò khè (51- 56%)

Không có triệu chứng đặc hiệu nào để phân biệt hMPV với các tác nhân virus khác gây viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi.

Khi có dấu hiệu bệnh, đề nghị cha mẹ đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để được khám và chữa trị thích hợp.

3. Phương pháp chẩn đoán bệnh

Dựa vào dịch tễ, các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm xác định hMPV bằng kỹ thuât Realtime-PCR từ bệnh phẩm đường hô hấp.

Chẩn đoán được cụ thể hMPV trong  bối cảnh bệnh đường hô hấp nặng nề có giá trị để tránh sử dụng kháng sinh không cần thiết và cách ly bệnh nhân đúng cách trong bệnh viện. RT-PCR là phương pháp nhạy nhất và thường được sử dụng nhất để chẩn đoán xác định nhiễm hМPV. Xét nghiệm BioFire FilmArray Respiratory Panel (РCR đa tác nhân), đã được FDA chấp thuận để xét nghiệm đồng thời sự hiện diện của hMPV và nhiều tác nhân gây bệnh khác như adenovirus, coronavirus, cúm A và B, virus hợp bào hô hấp RSV, Mycoplasma pneumonia, Chlamydia pneumonia.

4. Phương pháp điều trị

Hiện tại, bệnh nhiễm trùng do hMPV chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, không có các dữ liệu lâm sàng về hiệu quả của liệu pháp kháng virus đối với nhiễm trùng hMPV. Do đó chủ yếu là điều trị hỗ trợ, điều trị triệu chứng, đảm bảo một số nguyên tắc sau đây:

• Thông thoáng đường thở
• Hỗ trợ hô hấp, mục tiêu duy trì SpO2 > 92%
• Đảm bảo đủ dịch, điện giải, dinh dưỡng hợp lý
• Sử dụng hạ sốt Paracetamol khi trẻ sốt cao trên 38,5 độ C, dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ
• Chỉ sử dụng kháng sinh khi có bội nhiễm vi khuẩn
• Điều trị triệu chứng, biến chứng khác nếu có

5. Biện pháp phòng ngừa

• Bảo vệ trẻ, dinh dưỡng hợp lý, giữ ấm cơ thể trong mùa lạnh
• Vệ sinh môi trường sạch sẽ, thoáng mát, hạn chế phơi nhiễm khói thuốc lá
• Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi ho, hắt hơi
• Thường xuyên vệ sinh tay với xà phòng bằng nước sạch
• Hạn chế đến nơi đông người, tránh tiếp xúc với những người có triệu chứng hoặc nghi ngờ mắc bệnh
• Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài
• Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch theo chương trình tiêm chủng mở rộng.

*Bài viết được thực hiện bởi Khoa Nhi, Bệnh viện HNĐK Nghệ An – GĐ 2.

*Nguồn tham khảo:

1. James E Crowe, Thomas M File, Sheldon L Kaplan (2024), Human metapneumovirus infections, Uptodate 2024.
2. Báo Sức khỏe và đời sống, https://suckhoedoisong.vn/bo-y-te-thong-tin-moi-nhat-ve-benh-do-virus-gay-viem-phoi-tren-nguoi-hmpv-tai-trung-quoc, truy cập ngày 08/01/2025